Doświadczenie Torricellego



Torricelli przeprowadza doświadczenie z barometrem rtęciowym

Doświadczenie wykazujące istnienie ciśnienia atmosferycznego wykonał w roku 1643 Torricelli. Napełnił on zamkniętą z jednej strony szklaną rurkę rtęcią a następnie, obracając tak aby nic się z niej nie wylało, umieścił w naczyniu, także uprzednio napełnionym rtęcią (patrz rysunek). Torricelli zaobserwował, że poziom rtęci w próbówce obniżył się, a w jej górnej części powstała pusta przestrzeń. Było to pierwsze doświadczalne wytworzenie próżni, wcześniej zakładano, że jej istnienie jest niemożliwe („natura nie znosi próżni”). Wysokość słupa rtęci pozostałego w rurce była równa około 760 mm.

Torricelli wyjaśnił, że rtęć w próbówce podtrzymywana jest przez ciśnienie atmosferyczne. Wysokość słupa rtęci zależy od wartości tego ciśnienia. Jest to zasada działania barometru rtęciowego.

Doświadczenia Torricellego zainspirowały Pascala do zbadania zależności ciśnienia od wysokości.
Ponieważ ciśnienie zależy od wysokości słupa powietrza znajdującego się powyżej miejsca, w którym je mierzymy, więc wysoko w górach będzie ono niższe niż na poziomie morza. Na przykład na wierzchołku Mount Everest średnie ciśnienie jest ponad trzy razy niższe niż na poziomie morza.



[Schematyczny rysunek barometru rtęciowego]